W jakich sytuacjach deweloper musi zapłacić najwyższą stawkę podatku od nieruchomości? Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2021 roku jasno wskazuje, że obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości w najwyższej wysokości w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa od samego faktu jej posiadania jest niezgodny z Konstytucją RP. Co to oznacza dla deweloperów? I na co trzeba zwrócić uwagę, analizując wyrok TK w sprawie podatku od nieruchomości?
Wyrok TK w sprawie podatku od nieruchomości – 24.02.2021
Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oznaczają:
- grunty,
- budynki,
- i budowle, będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.
Artykuł ten wprowadzał obowiązek opodatkowania według najwyższej stawki podatku wszystkich nieruchomości, jakie były w posiadaniu przedsiębiorcy (niezależnie od formy działalności).
24 lutego 2021 r. zapadł wyrok Trybunału Konstytucyjnego, sygn. akt SK 39/19, w którym stwierdzono, iż obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości w najwyższej wysokości w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa od samego faktu jej posiadania jest niezgodny z Konstytucją RP.
Trybunał uznał, że dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy najistotniejsza była ocena, czy zaskarżony przepis jest zgodny z konstytucyjną zasadą proporcjonalności między prawem jednostki do własności a obowiązkiem ponoszenia ciężarów publicznoprawnych.
Stwierdzono, iż „W ocenie Trybunału przedsiębiorcy nie mogą być obciążani wyższą stawką podatku jedynie z powodu posiadania nieruchomości, które nie służą im do prowadzenia działalności gospodarczej.”
Sprawa dotyczyła co prawda osób fizycznych. Jednak w sentencji wyroku wskazano również „lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą”. Skutki przedmiotowego wyroku prawdopodobnie rozciągną się zatem na wszystkich przedsiębiorców niezależnie od prowadzonej formy działalności.
Jakich sytuacji dotyczy wyrok TK dotyczący podatku od nieruchomości?
Jeśli przedsiębiorstwo posiada nieruchomości, które z różnych względów nie służą im do prowadzonej działalności gospodarczej, nie powinny one być opodatkowane stawką jak za nieruchomości, w których działalność ta jest prowadzona. W praktyce mogą to być zatem sytuacje, w których:
- deweloperzy nabyli inwestycyjnie działki budowlane, na których nie zamierzali prowadzić inwestycji w najbliższym czasie, a mimo to ustalono dla nich w decyzji stawkę jak za nieruchomość zajętą pod prowadzoną działalność gospodarczą;
- część nieruchomości ze starymi niewykorzystywanymi budynkami przemysłowymi, które
z powodów finansowych nie zostały fizycznie zlikwidowane, a od których to przedsiębiorca nadal opłaca stawki jak od nieruchomości zajętej na cele prowadzonej działalności; - cały majątek osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, nawet ten nie wykorzystywany do prowadzonej działalności (prywatny), objęty był pełną stawką.
W takim przypadku, podatnicy mogliby skorzystać ze stawki jak dla „pozostałych”, która jest prawie trzykrotnie niższa. Każdy przedsiębiorca powinien zatem zweryfikować, jaki faktycznie majątek wykorzystuje na cele działalności gospodarczej, a jaki został opodatkowany najwyższą stawką niejako „z urzędu”.
Wyrok TK w sprawie podatku od nieruchomości – na co zwrócić uwagę?
Natomiast jak zawsze diabeł tkwi w szczegółach tj. uzasadnieniu wyroku, w którym stwierdzono, iż „Opodatkowanie wyższą stawką podatku od nieruchomości gruntów lub budynków – niewykorzystywanych i niemogących być potencjalnie wykorzystywanymi do prowadzenia działalności gospodarczej (…)”.
To może być argumentem za tym, aby zwrotów podatku nie realizować, gdyż sformułowanie “potencjalnie” może wskazywać, iż zawsze taka nieruchomość może być wykorzystana w działalności skoro została zakupiona. Tym bardziej, że podatnicy, którzy zapłacili zbyt wysoki podatek, mogą ubiegać się o zwrot nadpłaconego podatku za okres przedawnienia. To na pewno nie będzie korzystne z perspektywy gmin, które podatek pobierają. Powyższe może mieć również ciekawe przełożenie na właścicieli branż, których funkcjonowanie zostało prawnie zakazane np. nieruchomości hotelowe czy sportowe. Przy czym w dalszym ciągu otwartą pozostaje kwestia legalności wprowadzonych zakazów.
Michał Pomorski – adwokat. Specjalizuje się w prawie podatkowym z uwzględnieniem prawa handlowego. Doradza klientom, w szczególności w zakresie podatku CIT i VAT. Zajmuje się obsługą transakcyjną klientów, audytowaniem spółek oraz przygotowywaniem strategii i struktur podatkowych, w tym podmiotów zajmujących się obrotem nieruchomościami.
Jeśli zainteresował Cię ten temat i chcesz wiedzieć jeszcze więcej – zapraszamy Cię na webinar, który odbędzie się już 27 kwietnia 2021 roku. Dowiesz się z niego wszystkiego na temat podatków dewelopera!
